Wat is de GGD Gezondheidsmeter 2020? 
De GGD Gezondheidsmeter 2020 is een grootschalig vragenlijstonderzoek naar gezondheid, leefstijl en welbevinden van volwassenen (vanaf 18 jaar) en ouderen in Nederland. Voor dit onderzoek worden vanaf september 2020 in heel Nederland ongeveer 1,1 miljoen personen uitgenodigd om een vragenlijst in te vullen. Alle 25 GGD’en voeren dit onderzoek in de eigen regio uit. Ze doen dit één keer in de vier jaar op gelijke wijze. Dit doen zij in samenwerking met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).De GGD Gezondheidsmeter 2020 wordt ook wel de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2020 genoemd. Dit gaat dus om precies hetzelfde onderzoek.   

Waarom wordt de GGD Gezondheidsmeter 2020 uitgevoerd?
Gemeenten hebben allerlei taken en verantwoordelijkheden rond de volksgezondheid. Die staan in de Wet publieke gezondheid. Zo moet elke gemeente de gezondheid van de inwoners in kaart brengen. Dat doet de GGD voor de gemeente. De GGD verzamelt via de Gezondheidsmeter 2020 informatie over de gezondheid, leefgewoonten en woonomgeving van inwoners. De gemeenten gebruiken de resultaten van het onderzoek voor het gezondheidsbeleid. Ook kunnen gemeenten en GGD gericht activiteiten organiseren om de gezondheid en het welzijn van inwoners te verbeteren. Door samenwerking met het RIVM en het CBS levert het onderzoek ook informatie op over de gezondheid van heel Nederland. 

Hoe worden met de GGD Gezondheidsmeter 2020 lokale en regionale cijfers verkregen?
Elke GGD in Nederland voert de GGD Gezondheidsmeter 2020 uit voor de gemeenten in de eigen regio van de GGD.GGD Kennemerland voert het onderzoek uit in de regio Kennemerland. Deze regio bestaat uit de gemeenten: Beverwijk, Bloemendaal, Haarlem, Haarlemmermeer, Heemskerk, Heemstede, Uitgeest, Velsen en Zandvoort. Na de periode van dataverzameling (september t/m december 2020) zal GGD Kennemerland statistische analyses doen op de verzamelde gegevens. Dit zal lokale en regionale cijfers opleveren.  

Hoe worden met de GGD Gezondheidsmeter 2020 landelijke cijfers verkregen?
De GGD Gezondheidsmeter 2020 levert naast lokale en regionale cijfers ook landelijke cijfers op. Dit gebeurt door de data van de GGD Gezondheidsmeter 2020 van de 25 GGD’en samen te voegen tot één databestand. Dit databestand wordt vervolgens samengevoegd met de data van de jaarlijkse Gezondheidsenquête van het CBS (van de deelnemers die 18 jaar of ouder zijn). Hiermee komen er landelijke cijfers beschikbaar over gezondheid, leefstijl en welbevinden.  

Waarom werken GGD’en, het RIVM en het CBS samen in de GGD Gezondheidsmeter 2020?  
Het motto van de samenwerking van de bovenstaande partijen is: samenwerking is versterking. Het bundelen van de kennis en kunde van de verschillende partijen heeft als voornaamste doel de hoogst mogelijke kwaliteit van het onderzoek GGD Gezondheidsmeter 2020 te garanderen. De samenwerking is gericht op afstemming van de vraagstellingen en de onderzoeksmethode, afstemming van de onderwerpen waarover cijfers gerapporteerd worden en vermindering van de enquêtedruk onder burgers.  

Wat houdt het in dat de GGD’en de Gezondheidsmeter ‘op gelijke wijze’ uitvoeren? En waarom gebeurt dit?
De Gezondheidsmeter is in 2012 voor het eerst landelijk geharmoniseerd, dit is herhaald in 2016. Dit wil zeggen dat in 2012, 2016 en in 2020 alle GGD’en de vragenlijst van de Gezondheidsmeter gelijktijdig (in een tijdsbestek van enkele maanden) en op een uniforme wijze (landelijke basisvragen en aanvullende lokale vragen) hebben uitgevraagd. (In 2012 en 2016 werd het onderzoek Gezondheidsmonitor genoemd. In 2020 wordt het Gezondheidsmeter genoemd. Het betreft hetzelfde onderzoek). Deze landelijke harmonisatie maakt het mogelijk om lokale en regionale cijfers onderling te vergelijken én deze te vergelijken met de landelijke cijfers van de Gezondheidsmeter. Daarnaast is het mogelijk om de resultaten van de GGD Gezondheidsmeter 2020 te vergelijken met de resultaten van de Gezondheidsmeter van 2012 en 2016, waardoor er trendgegevens ontstaan.

Wanneer vindt de uitvraag van de GGD Gezondheidsmeter 2020 plaats? 
Het vragenlijstonderzoek vindt door de GGD’en plaats in de periode september t/m december 2020. GGD Kennemerland start op donderdag 10 september met de uitvraag.

Hoeveel personen ontvangen landelijk een vragenlijst voor de GGD Gezondheidsmeter 2020?
In totaal ontvangen ruim 1,1 miljoen Nederlanders een uitnodiging voor het invullen van de vragenlijst.

Hoeveel personen in de regio Kennemerland ontvangen een vragenlijst voor de GGD Gezondheidsmeter 2020?
GGD Kennemerland nodigt ruim 55.000 mensen van 18 jaar en ouder uit om een vragenlijst in te vullen (circa 42.000 personen van 18 t/m 64 jaar en circa 13.000 personen van 65 jaar en ouder). Zie de tabel hieronder voor het aantal uitnodigingen per gemeente in de regio Kennemerland.

	Aantal verzonden vragenlijsten (afgerond 50-tal)
Beverwijk	5550
Bloemendaal	2150
Haarlem	9000
Haarlemmermeer	20600
Heemskerk	2700
Heemstede	2100
Uitgeest	2150
Velsen	8550
Zandvoort	2400
Totaal	55200

Is meedoen aan de GGD Gezondheidsmeter 2020 vrijwillig?
Ja, uw deelname aan het onderzoek is vrijwillig. U bent dus niet verplicht om mee te doen aan het onderzoek. We stellen het wel zeer op prijs. Uw deelname is belangrijk, want met de resultaten van het onderzoek kunnen de gemeenten hun beleid en activiteiten beter aanpassen op de behoefte en vragen van de inwoners.  

Hoe komt de GGD aan mijn naam- en adresgegevens?
Alle inwoners van Nederland staan in het bevolkingsregister van gemeenten. De namen en adressen voor dit onderzoek zijn willekeurig uit het bevolkingsregister gekozen, waaronder uw naam en adres. Het willekeurig selecteren van de namen en adressen doet het CBS voor de GGD. Het is toeval dat u bent uitgenodigd.  

Hoe kan ik de vragenlijst invullen?
U kunt de vragenlijst invullen via internet of op papier. Als u de vragenlijst invult via internet, gaat dit sneller. U slaat dan automatisch de vragen over die niet van toepassing voor u zijn. In de brief staat uw persoonlijke inlogcode.  Als u de papieren vragenlijst invult, kunt u deze in bijgevoegde antwoordenvelop zonder postzegel terugsturen. Er zijn geen goede of foute antwoorden; het gaat erom dat u het antwoord geeft dat volgens u het beste bij uw situatie past. 

Hoeveel tijd kost het invullen van de vragenlijst?
De ene persoon vult de vragenlijst sneller in dan de andere persoon. Het invullen van de vragenlijst duurt ongeveer 20 tot 30 minuten.  

Mag iemand anders dan ik de vragenlijst invullen?
Nee, het is de bedoeling dat u de vragenlijst voor uzelf invult en dit niet laat doen door anderen. Uiteraard mag iemand u helpen bij het invullen van de vragenlijst, maar het gaat om uw antwoorden. 

GGD Kennemerland voert de GGD Gezondheidsmeter 2020 uit, maar ik moet mijn ingevulde vragenlijst naar I&O Research sturen. Hoe zit dit?
GGD Kennemerland heeft I&O Research gevraagd het veldwerk voor het onderzoek uit te voeren. Dit betekent dat I&O Research de uitnodigingen verstuurt en ingevulde vragenlijsten terugontvangt. GGD Kennemerland en I&O Research hebben hierover afspraken gemaakt en deze afspraken in een overeenkomst vastgelegd. Beide partijen beschermen uw privacy zoals dat in de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) staat beschreven. Zo is ervoor gezorgd dat uw gegevens veilig zijn.  

Wilt u meer informatie over privacyaspecten van het onderzoek? Kijk dan in onze Privacyverklaring voor meer informatie.

Ik krijg een herinnering, maar ik heb de vragenlijst al ingevuld en teruggestuurd. Hoe kan dat?
Waarschijnlijk was de door u ingevulde vragenlijst nog niet binnen op het moment dat de voorbereidingen voor het versturen van de herinneringsbrief zijn gestart. Omdat een grote groep mensen een brief krijgt, heeft I&O Research (het bureau dat voor ons de brieven verstuurt) ongeveer twee weken nodig om de verzending van brieven voor te bereiden. Als uw vragenlijst binnenkomt, terwijl I&O Research al de volgende verzending aan het voorbereiden is, kan het gebeuren dat u toch een herinnering krijgt. Als dit gebeurt, hoeft u geen contact op te nemen met I&O Research. Zij krijgen de vragenlijst vanzelf binnen en weten dan dat u de vragenlijst heeft ingevuld. Dank u voor uw medewerking.

De doelgroep van het onderzoek zijn personen van 18 jaar en ouder in Nederland. De computer selecteert wie een uitnodiging krijgt voor het onderzoek; dat is dus een kwestie van toeval. De GGD nodigt alleen die geselecteerde personen uit. Samen vormen zij een doorsnee van de Nederlandse bevolking. Daarom mag alleen degene die persoonlijk is uitgenodigd de vragenlijst invullen. Personen die niet geselecteerd zijn ontvangen geen vragenlijst en kunnen niet aan dit onderzoek deelnemen.

Welke maatregelen zijn getroffen om persoonlijke informatie veilig te houden?
Voor de gezondheidsmeter (en alle andere onderzoeken die door de GGD worden uitgevoerd) wordt alleen samengewerkt met partijen die volledig kunnen voldoen aan de hoge beveiligingseisen die de GGD volgens de wet moet handhaven. In dit specifieke onderzoek werken GGD’en samen met het RIVM en het CBS. Daarnaast heeft GGD Kennemerland het veldwerkbureau I&O Research als samenwerkingspartner in de arm genomen, mede omdat dit bureau NEN7510 gecertificeerd is en zo voldoet aan alle mogelijke eisen voor gegevensbescherming. Alle partijen die meewerken aan de Gezondheidsmeter zorgen ervoor dat voldoende beveiligingsmaatregelen worden genomen om gegevens te beveiligen tegen verlies en elke andere vorm van onrechtmatige verwerking, in lijn met geldende privacywetgeving zoals de (U)AVG (Uitvoeringswet Algemene Verordening Gegevensbescherming). Denk hierbij bijvoorbeeld aan strenge autorisatie voor toegang tot de onderzoeksdata, veilige opslag binnen Europa van alle onderzoeksgegevens, dataminimalisatie en datavernietiging. Alle afspraken tussen de partijen die meewerken aan de Gezondheidsmeter zijn vastgelegd in een convenant en in (verwerkers)overeenkomsten.  

Worden de gegevens van deelnemers vertrouwelijk behandeld?
Ja. De antwoorden van de deelnemers behandelen we uiteraard zeer vertrouwelijk. In dit gezondheidsonderzoek beschermen wij de privacy van de betrokkenen zoals dat in de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) staat beschreven. Dat betekent dat de verzamelde gegevens strikt vertrouwelijk behandeld en verwerkt worden door alle betrokken partijen. De gegevens worden alleen voor statistische doelen gebruikt. In de statistische informatie zijn persoonlijke gegevens nooit te herkennen.  

De online vragenlijst moet gestart worden met een inlogcode en op de papieren vragenlijst staat een barcode (nummer). Dan zijn antwoorden van deelnemers toch herleidbaar naar de personen?
De inlogcode en de barcode worden alleen gebruikt om te kijken of de deelnemer al een ingevulde vragenlijst heeft teruggestuurd. Als dat zo is, dan krijgt diegene geen herinnering meer. Dit houdt I&O Research bij in twee bestanden. In het ene bestand staan de inlogcode, barcode en de naam- en adresgegevens. In een ander bestand staat de inlogcode, barcode en ingevulde antwoorden. Naam- en adresgegevens staan dus nooit in hetzelfde bestand als de ingevulde antwoorden. Enkele medewerkers van I&O hebben toegang tot beide bestanden uitsluitend met het doel om herinneringen te kunnen versturen. Zij hebben allen een geheimhoudingsverklaring getekend. GGD Kennemerland heeft geen toegang tot de naam- en adresgegevens. De GGD ontvangt van I&O Research alleen het bestand met ingevulde antwoorden. Zodra het bestand met naam- en adresgegevens niet meer nodig is voor het onderzoek, zal I&O Research dit bestand vernietigen. 

Hoe wordt omgegaan met naam- en (e-mail)adresgegevens die deelnemers vrijwillig kunnen invullen bij de vragen over het panel en de prijsverloting?
Respondenten kunnen op vrijwillige basis hun emailadres invullen (voor deelname aan het GGD-panelonderzoek) en/of hun naam en adres noteren in de vragenlijst (voor deelname aan de prijsverloting). Als de ingevulde vragenlijsten binnenkomen bij I&O Research, zal I&O Research deze gegevens loskoppelen van de ingevulde antwoorden en opslaan in twee afzonderlijke bestanden. I&O Research maakt een bestand met e-mailadressen voor deelname aan het GGD-panelonderzoek. Na afloop van het onderzoek zal GGD Kennemerland dit bestand van I&O Research ontvangen. Dit bestand bevat geen andere gegevens. De GGD kan dus nooit de e-mailadressen koppelen aan naam- en adresgegevens of aan ingevulde antwoorden. Daarnaast maakt I&O ook een bestand met naam- en adresgegevens van de mensen die mee willen doen aan de prijsverloting. Na afloop van het onderzoek trekt I&O Research uit dit bestand de prijswinnaars. GGD Kennemerland zal deze namen en (e-mail)adressen ontvangen om de prijzen te kunnen uitreiken. De GGD zal deze gegevens voor geen enkel ander doel gebruiken en na het uitreiken van de prijzen vernietigen. Ook kan de GGD de ingevulde antwoorden niet koppelen aan deze gegevens.Na afloop van het onderzoek zal I&O Research alle persoonsgegevens vernietigen.

Wat is verder nog van belang om te weten over privacy en gegevensbescherming?
In dit onderzoek werken samen: de GGD’en, GGD GHOR Nederland, het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Uw gegevens worden samengevoegd met informatie die het CBS krijgt van andere instellingen. Het CBS verzamelt zelf gegevens maar krijgt ook gegevens van andere instellingen. Die informatie voegt het CBS samen. Bovengenoemde organisaties maken hiermee statistieken over de Nederlandse samenleving. Op deze manier werken we zo zuinig mogelijk. Uw gegevens zijn veilig. Dat is verplicht en is in de wet bepaald. Er zijn verschillende maatregelen getroffen om uw gegevens te beschermen. Zo zorgt de wet ervoor dat uw gegevens alleen voor statistische doelen worden gebruikt. Geen enkele andere instelling kan toegang eisen tot de gegevens. In de statistische informatie zijn persoonlijke gegevens nooit te herkennen.

Kent het onderzoek een privacyverklaring? 
Ja, GGD Kennemerland heeft een privacyverklaring over het onderzoek opgesteld. Deze bevat meer informatie over privacyaspecten van het onderzoek.

Hebben alle GGD’en precies dezelfde vragenlijst verstuurd?
De vragenlijst van de GGD’en bestaat uit twee gedeelten: basisvragen en aanvullende lokale vragen. De basisvragen nemen alle GGD’en op in hun vragenlijst. Alle GGD’en doen dit op precies dezelfde manier. Zo kunnen er voor deze onderwerpen naast lokale en regionale cijfers ook landelijke cijfers berekend worden. Daarnaast kan elke GGD aanvullende lokale vragen opnemen. Voor deze onderwerpen kunnen alleen lokale en regionale cijfers berekend worden, geen landelijke cijfers. GGD Kennemerland heeft ook aanvullende lokale vragen opgenomen. Zie voor meer informatie de antwoorden op de vragen hierna.  

Naar welke onderwerpen vragen de landelijke basisvragen van de GGD Gezondheidsmeter 2020, die elke GGD in de vragenlijst opneemt?
De basisvragen gaan over de volgende onderwerpen:

• Geslacht
• Geboortejaar
• Huishoudsamenstelling
• Burgerlijke staat
• Lengte en gewicht
• Roken en e-sigaret
• Alcoholgebruik
• Bewegen
• Chronische aandoeningen
• Beperkingen (met name beperkingen in zicht, gehoor en mobiliteit)
• Angst en depressie
• Ervaren gezondheid
• Stress
• Regie over eigen leven (dit wordt uitgevraagd met een aantal stellingen, bijvoorbeeld: Ik heb weinig controle over de dingen die me overkomen)
• Eenzaamheid (dit wordt uitgevraagd met een aantal stellingen, bijvoorbeeld: ik heb veel mensen op wie ik volledig kan vertrouwen)
• Mantelzorg geven
• Vrijwilligerswerk
• Ouderenmishandeling* (dit wordt uitgevraagd met een aantal stellingen, zoals: Is het in de afgelopen 12 maanden weleens voorgekomen dat iemand in de thuissituatie u heeft beledigd, getreiterd, gekleineerd of uitgescholden?)
• Geluidhinder**
• Slaapverstoring door geluid
• Opleiding
• Werksituatie
• Rondkomen
• Corona-gerelateerde vragen

* Alleen basisvraag voor de doelgroep ouderen (65 jaar en ouder)
** Alleen basisvraag voor de doelgroep volwassenen (18 tot 65 jaar) 

Samengevat gaan de basisvragen dus over lichamelijke en psychische gezondheid en leefstijl. Ook zijn er vragen opgenomen over thema’s die inspelen op de veranderingen in het sociaal domein, namelijk: participatie (mantelzorg geven, vrijwilligerswerk en werksituatie), zelfredzaamheid (beperkingen/regie over eigen leven) en sociale contacten (eenzaamheid).  

Welke aanvullende lokale vragen heeft GGD Kennemerland opgenomen in de vragenlijst?
GGD Kennemerland stelt aanvullende lokale vragen over de onderwerpen (zie voor de onderwerpen in de basisvragenlijst het antwoord op de vraag hiervoor)

• Drugs
• Voeding
• Valincidenten*
• Suïcidale gedachten
• Zingeving
• Geluk
• Sociale contacten
• Huiselijk geweld**
• Geluidhinder*
• Hinder geur, en stof, roet of rook
• Bezorgdheid over gevolgen voor gezondheid van milieubelasting in de woonomgeving
• Woonduur in woning en buurt

* Alleen voor de doelgroep ouderen (65 jaar en ouder)
** Alleen voor de doelgroep volwassenen (18 tot 65 jaar) 

Waarom heeft GGD Kennemerland bovenstaande aanvullende lokale vragen opgenomen?
GGD Kennemerland heeft in grote lijnen drie redenen om aanvullende lokale vragen op te nemen. Dit zijn:

1. het in kaart kunnen brengen van onderwerpen die in de regio relevant zijn;
2. het kunnen onderbouwen van lopende projecten in de regio;
3. het verkrijgen van informatie die gemeenten wensen en die van belang kan zijn voor het opstellen van gezondheidsbeleid. 

In hoeverre is de GGD Gezondheidsmeter uniek in Nederland?
De omvang van de gegevensverzameling in de GGD Gezondheidsmeter 2020 is uniek in Nederland. Ruim 1,1 miljoen mensen ontvangen namelijk een uitnodiging tot het invullen van de vragenlijst. Daarnaast is de landelijke, regionale en lokale vergelijking van de resultaten van de Gezondheidsmeter uniek.

Wat gebeurt er met de resultaten van de GGD Gezondheidsmeter 2020?
De GGD’en delen de lokale en regionale resultaten en trends met de betreffende gemeente(n). Gemeenten gebruiken deze cijfers als basis voor het Gemeentelijk Gezondheidsbeleid, dat eens per vier jaar wordt opgesteld. Op basis van de resultaten kunnen gemeenten en GGD’en gericht activiteiten organiseren om de gezondheid en het welzijn van inwoners te verbeteren. Ook is het mogelijk om op basis van de resultaten nader onderzoek te doen.

Wanneer en waar publiceert GGD Kennemerland de resultaten van de GGD Gezondheidsmeter 2020?
Naar verwachting maakt GGD Kennemerland aan het eind van de zomer van 2021 de resultaten bekend. De resultaten zullen in ieder geval op de Gezondheidsatlas van de GGD geplaatst worden, deze is te vinden op: www.gezondheidsatlaskennemerland.nl Deelnemers krijgen geen persoonlijk bericht over de resultaten. Dat is niet mogelijk, omdat de naam- en adresgegevens van de deelnemers na het sluiten van de dataverzameling worden vernietigd. 

Wanneer worden de landelijke cijfers van de GGD Gezondheidsmeter 2020 bekend gemaakt?
Het RIVM zal de landelijke cijfers berekenen en bekendmaken. De planning is dat dit in juni 2021 gebeurt.  

Wat waren de resultaten van de GGD Gezondheidsmeter in 2012 en 2016?
In 2012 en 2016 werd het onderzoek de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen genoemd. Dit zijn dezelfde onderzoeken als de GGD Gezondheidsmeter 2020.   GGD Kennemerland heeft de resultaten van 2012 en 2016 gepubliceerd in de Gezondheidsatlas van GGD Kennemerland. Deze is te vinden op: www.gezondheidsatlaskennemerland.nl -> Factsheets en rapporten -> Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen. Het RIVM heeft resultaten gepubliceerd op de website Volksgezondheidenzorg.info. De resultaten hebben als bronvermelding Gezondheidsmonitor GGD’en, CBS en RIVM.

Waar kan ik terecht voor meer informatie?

Meer informatie over dit onderzoek door GGD Kennemerland kunt u vinden op: www.ggdkennemerland.nl/gezondheidsmeter 

Vragen over het invullen van de vragenlijst kunt u stellen aan de helpdesk van I&O Research (zie de contactgegevens in uw uitnodigingsbrief).

Heeft u geen uitnodiging gehad en toch een vraag over het onderzoek? Alleen in die gevallen kunt u mailen naar: GM2020@ggdkennemerland.nl.