Sinds 1 januari 2024 geldt de Omgevingswet. Een van de doelen van die wet is om een veilige én gezonde fysieke leefomgeving te creëren én behouden. Gemeenten vragen hiervoor bij verschillende partners om advies, waaronder de brandweer, de GGD én de GHOR. De Omgevingswet geeft expliciet aan dat er ter voorkoming van risico’s op branden, rampen en crises rekening moet worden gehouden met de belangen van geneeskundige hulpverlening. Juist op dat terrein komt de GHOR in actie.

De Omgevingswet gaat over de ruimte waarin mensen wonen, werken en ontspannen. De wet zorgt voor minder regels en beoogt een samenhangende benadering van de leefomgeving, met ruimte voor lokaal maatwerk en betere en snellere besluitvorming. De wet streeft hierbij naar een goede balans tussen een goed gebruik én bescherming van diezelfde fysieke leefomgeving. De landelijke werkgroep Omgevingsveiligheid van GGD GHOR Nederland heeft de afgelopen jaren drie thema’s in beeld gebracht waarop de GHOR in grote lijnen adviseert, de zogenoemde GHOR-kernwaarden. Dit zijn:

1. Toegankelijkheid van zorg
2. Zelfredzaamheid
3. Fysieke veiligheid in relatie tot de witte (geneeskundige) keten

Toegankelijkheid van zorg

Bij dit thema kijkt de GHOR naar twee aspecten. Voor de fysieke bereikbaarheid van zorg gaat het bijvoorbeeld om de vraag: kunnen zorgpartners, zoals de ambulancedienst, de betreffende woningen of zorginstellingen goed bereiken? Maar ook: zijn nieuw te bouwen zorginstellingen straks ook goed bereikbaar voor cliënten of patiënten? Een tweede aspect binnen dit thema is of de zorg voldoende is afgestemd op de inwoners. Bij een eventuele bevolkingsgroei moeten het zorgaanbod en de mogelijkheden voor zorgaanbieders om zich in de buurt te vestigen meegroeien.

Zelfredzaamheid

De advisering over het bevorderen van de zelfredzaamheid door bijvoorbeeld voldoende vluchtmogelijkheden te creëren is aanvullend op de advisering vanuit de brandweer. De GHOR richt zich hierbij specifiek op de doelgroep verminderd zelfredzamen. De GHOR kijkt daarnaast ook naar locatierisico’s. Houden nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen bijvoorbeeld voldoende rekening met verminderd zelfredzamen? En kunnen eventuele risico’s worden verkleind door een gebouw anders in te richten?

Fysieke veiligheid in relatie tot de witte (geneeskundige) keten

Bij advisering over fysieke veiligheid heeft de GHOR een ander uitgangspunt dan de brandweer. De GHOR kijkt naar de mogelijke effecten van een bepaald incident op de gehele witte keten om een disbalans in de zorg te voorkomen of beperken. Bij risicobronnen in de omgeving adviseert de GHOR aanvullend op de brandweer over maatregelen om de mogelijke effecten voor de witte keten zo klein mogelijk te houden. Denk bijvoorbeeld aan een maatregel als het gebruik van explosiewerend glas om gewonden door glasscherven te voorkomen. Een groot aantal (licht)gewonden betekent namelijk een grote druk op de zorgketen.

Integrale advisering

Op een aantal punten heeft de GHOR raakvlakken met het gebied waarover de brandweer adviseert. Daarom werken binnen de Veiligheidsregio Kennemerland de GHOR, brandweer en GGD steeds nauw met elkaar samen als het gaat om advisering aan gemeenten in het kader van de Omgevingswet. Zo krijgt iedere gemeente steeds een integraal advies namens de gehele Veiligheidsregio.